مراحل پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان که به عنوان خرابی دندان یا حفره دندان نیز شناخته می شود، یک عفونت باکتریایی است که باعث دمینرالیزاسیون و تخریب بافت های سخت دندان می شود. وقتی شما غذا می خورید، باکتریها هم غذا می خورند، به خصوص اگر مراقب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بعد از آن نباشید. باکتری هایی که در دهان شما زنده می مانند چیزی به نام پلاک را تشکیل می دهند. پلاک ها ماده ای چسبنده هستند که می توانید آن را روی دندان های خود احساس کنید. اگر این پلاک را در حالی که هنوز چسبنده است پاک نکنید، پلاک سختی روی سطح دندان شما ایجاد می کند. این پلاک سخت به باکتری ها مکان خوبی برای زندگی و رشد می دهد. پلاکی که توسط باکتری ها روی دندان های شما قرار می گیرد اسیدی است و مواد معدنی موجود در مینای دندان شما را از بین می برد. مینای دندان یک لایه سخت و بیرونی است که از داخل دندان محافظت می کند. فرسایش توسط اسید، پلاک مینای دندان را ضعیف می کند و باعث ایجاد سوراخ های کوچک می شود. این شروع پوسیدگی دندان و تشکیل حفره است. شکاف های موجود در مینای دندان به باکتری ها اجازه می دهد تا به عاج یا لایه نرم و پایینی دندان های شما در زیر مینا برسند. عاج در برابر اسید و باکتری ها به خوبی مقاومت ندارد، بنابراین موجودات کوچک می توانند به سرعت از اینجا به سمت پالپ، یعنی داخل دندان حرکت کنند.توجه داشته برای داشتن دندانهای سالم  باید فرزند خود را از کودکی با فرایند بهداشت دهان و دندان آشنا کنید و حتما دو بار در سال به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید.

پنج پوسیدگی دندان

یک: رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان

بهداشت مناسب دهان  تنها شامل مسواک زدن منظم دندان ها نیست، بلکه  نخ دندان کشیدن منظم، مسواک زدن زبان و استفاده کردن از دهان شویه را شامل می شود. شما باید حداقل دو بار در روز - صبح و شب - مسواک بزنید، اما به صورت ایده آل مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی بسیار مناسب است.

دو: تغذیه نامناسب

پرهیز از غذاهای حاوی قند، کربوهیدرات و اسید بالا بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان با زعایت تغذیه مناسب است. خوردن یک رژیم غذایی سالم که شامل غذاهای سالم و پرهیز از نوشیدنی های اسیدی شیرین می شود راه حلی باری داشتن دندانهای سالم است.

سه: غذاهای قندی

غذاهای شیرین بهترین دوستان باکتری های موجود در دهان شما هستند. باکتری های موجود در دهان شما به معنای واقعی کلمه از غذاهای شیرین تغذیه می کنند و سپس شروع به پوشاندن دندان های شما با اسیدهای مضر می کنند. تمام این ها می تواند در عرض چند ثانیه اتفاق بیفتد و می تواند چندین بار در طول یک وعده غذایی رخ دهد.

چهار: سن

دلایل زیادی وجود دارد که حفره ها با افزایش سن شایع تر می شوند، اما برخی از آنها شامل داروهای تجویزی رایج هستند که باعث خشکی دهان و تحلیل رفتن لثه ها می شوند.

پنج: غذاها و نوشیدنی های اسیدی

بسیاری از غذاهای رایجی که مردم به صورت روزانه مصرف می کنند حاوی اسید هستند. به طرز تکان دهنده ای، حتی غذاهایی مانند ماهی و نان نیز حاوی اسید هستند. نوشیدنی های گازدار مانند نوشابه و همچنین آب میوه ها همگی عوامل اسیدی هستند که باعث پوسیدگی دندان می شوند. برخلاف روشی که باکتری ها از غذاهای شیرین تغذیه می کنند تا بتوانند دندان ها را با اسید بپوشانند، غذاها و نوشیدنی های اسیدی بلافاصله با اسید خود شروع به آسیب به مینای دندان می کنند.

در ادامه به این مورد میپردازیم که مراحل پوسیدگی دندان به چه صورت است.

مراحل پوسیدگی دندان

به طور کلی پوسیدگی دندان زمانی رخ می‌دهد که اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های موجود در دهان به سطح دندان (مینا) حمله کرده و آن را تخریب می‌کنند. این روند به تدریج موجب از دست رفتن مواد معدنی دندان شده و حفره‌هایی در سطح آن ایجاد می‌شود. مراحل پوسیدگی دندان به این شکل است:

تشکیل پلاک دندانی: پس از مصرف غذاهای حاوی کربوهیدرات‌ها (مثل قند و نشاسته)، باکتری‌های موجود در دهان این مواد را تجزیه می‌کنند و اسید تولید می‌کنند. این اسید به مرور زمان لایه‌ای به نام پلاک روی دندان‌ها تشکیل می‌دهد.

حمله اسید به مینای دندان: پلاک دندانی به مرور زمان به مینای دندان می‌چسبد و اسید تولید شده توسط باکتری‌ها شروع به حمله به مینای دندان می‌کند. این حمله به تدریج باعث از بین رفتن مواد معدنی موجود در مینای دندان می‌شود و آن را ضعیف می‌کند.

 ایجاد حفره: با ادامه حمله اسید و از بین رفتن مواد معدنی، مینا به طور کامل شکسته و سوراخ‌ها یا حفره‌های کوچکی به وجود می‌آیند. اگر این مشکل درمان نشود، پوسیدگی به لایه‌های عمیق‌تر دندان (عاج و سپس عصب دندان) گسترش می‌یابد.

 پیشرفت پوسیدگی به سمت عاج و ریشه دندان: اگر پوسیدگی به لایه‌های زیرین مینای دندان برسد، دندان درد و حساسیت‌های شدیدتری ایجاد می‌شود و ممکن است نیاز به درمان‌های جدی‌تری مثل پرکردن، عصب‌کشی یا حتی کشیدن دندان باشد.

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها، رعایت بهداشت دهان و دندان و تغییر برخی از عادات روزانه بسیار مؤثر است. در ادامه، مهمترین کارهایی که می‌توانید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان انجام دهید بیان شده است:

راهکارهای پیشگیری از پوسیدگی دندان

مسواک زدن منظم

• دوبار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. فلوراید به تقویت مینای دندان و کاهش خطر پوسیدگی کمک می‌کند.
• مسواک زدن به مدت حداقل دو دقیقه طول بکشد. صحیح زدن مسواک بسیار مهم است.
• بهتر است بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید، مخصوصاً بعد از مصرف مواد غذایی شیرین.

استفاده از نخ دندان

• نخ دندان کمک می‌کند تا مواد غذایی و پلاک‌های بین دندان‌ها که مسواک به آنها دسترسی ندارد، از بین برود. استفاده از نخ دندان حداقل یک بار در روز توصیه می‌شود. توجه داشته باشید که اول نخ دندان بکشید و بعد مسواک بزنید.

استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید

• دهانشویه‌های حاوی فلوراید کمک می‌کنند تا مینای دندان تقویت شود و باکتری‌های مضر از بین بروند. بعد از مسواک و نخ دندان از دهانشویه استفاده کنید.

کاهش مصرف قند و غذاهای شیرین

• مصرف بیش از حد مواد قندی و نشاسته‌ای، به خصوص میان وعده‌های شیرین، احتمال پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد. سعی کنید مصرف این مواد را کاهش داده و پس از مصرف آنها دندان‌های خود را بشویید.
• همچنین بهتر است از نوشیدنی‌های شیرین و گازدار مانند نوشابه‌ها کمتر استفاده کنید.

نوشیدن آب به میزان کافی

• آب به شستشوی طبیعی دهان کمک می‌کند و تولید بزاق را افزایش می‌دهد که این امر به کاهش اسیدهای مضر در دهان و محافظت از دندان‌ها کمک می‌کند.

مراجعه منظم به دندانپزشک

• دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید تا از سلامت دندان‌های خود اطمینان حاصل کنید. دندانپزشک می‌تواند پوسیدگی‌های اولیه را شناسایی و آنها را درمان کند.
• همچنین جرم گیری توسط دندانپزشک می‌تواند به حذف پلاک‌ها و جرم‌های دندانی کمک کند.

جویدن آدامس بدون قند

• جویدن آدامس بدون قند می‌تواند تولید بزاق را افزایش دهد و به کاهش اسیدهای مضر در دهان کمک کند.

مصرف مواد غذایی سالم

• مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم مانند شیر، ماست و پنیر به تقویت دندان‌ها کمک می‌کند. سبزیجات خام نیز می‌توانند به تمیز کردن طبیعی دندان‌ها کمک کنند.

رعایت این نکات می‌تواند خطر پوسیدگی دندان‌ها را به شدت کاهش دهد و دندان‌های شما را سالم نگه دارد.